หญิงไทยในรัสเซียเล่าผลกระทบจากมาตรการคว่ำบาตรจากชาติตะวันตก

รัสเซียเริ่มบุกยูเครนมาตั้งแต่ 24 ก.พ. ที่ผ่านมา สถานการณ์ตึงเครียด และเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว นานาชาติพากันคว่ำบาตรรัฐบาลรัสเซีย ส่งผลต่อชีวิตประจำวันของผู้คนจำนวนมาก รวมถึงคนไทยในรัสเซีย โดยเฉพาะเมื่อค่าเงินรูเบิลของรัสเซียอ่อนค่าลงถึง 30% และสายการบินจำนวนมากยกเลิกเที่ยวบิน

บีบีซีไทย คุยกับหญิงไทย 3 คนที่กำลังใช้ชีวิตอยู่ในรัสเซีย ทุกคนต่างบอกเป็นเสียงเดียวกันว่า ค่าเงินที่ลดลงส่งผลกระทบอย่างเห็นได้ชัดที่สุด

ผู้คนพากันไปถอนเงินสกุลดอลลาร์มาเก็บไว้ จนไม่มีเงินดอลลาร์เหลือให้กด พนักงานร้านนวดไทยในรัสเซียได้รับผลกระทบมาก เพราะนายจ้างเปลี่ยนมาจ่ายค่าแรงเป็นเงินสกุลรูเบิล เมื่อแลกเป็นเงินไทย รายได้จึงลดลงราว 1 ใน 3

ส่วนผู้ที่มีรายได้เป็นเงินสกุลต่างประเทศอย่างคู่สมรสของนักการทูตชาวนอร์เวย์ ไม่ได้รับผลกระทบมากนัก แต่ก็ต้องเตรียมตัวอพยพกรณีฉุกเฉิน

แม้ส่วนใหญ่ผู้คนยังออกมาใช้ชีวิตตามปกติ แต่ราคาข้าวของที่นำเข้าจากต่างประเทศบางอย่างก็กำลังปรับตัวขึ้น

เปมิกา งดกลาง อายุ 36 ปี

แม่บ้านที่ย้ายตามสามีชาวรัสเซีย

เปมิกา หรือ หนิง หญิงไทยจากจังหวัดนครราชสีมา ย้ายตามสามีชาวรัสเซียมาอยู่ที่เมืองครัสโนยาร์สก์ได้ 6 เดือนแล้ว เมืองที่เธออยู่ห่างไกลจากชายแดนยูเครน และมีคนไทยอาศัยอยู่ไม่มากนัก

“คนไทยน่าจะไม่เกิน 20 คน อยู่ร้านนวดไทยของคนรัสเซีย” เธอเล่า

ครัสโนยาร์สก์อยู่ใกล้กับมองโกเลีย เป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับต้น ๆ ของภูมิภาคไซบีเรียของรัสเซีย แม้จะอยู่ห่างไกลจากยูเครนที่รัสเซียส่งทหารเข้าไปบุก แต่ค่าเงินรูเบิลที่ร่วงลง ส่งผลกระทบต่อผู้คนทั่วประเทศในทุกภูมิภาค

“ในหลาย ๆ ร้านค่ะ ประมาณ 90% เท่าที่ทราบนะคะ ของคนที่มาทำงานนวดที่เนี่ย เขารับเงินเป็นดอลลาร์ เสร็จปั๊บ พอสถานการณ์ดอลลาร์มันแพงขึ้น บอสเขาก็เริ่มจะเปลี่ยนมาจ่ายเป็นรูเบิลแทน เขาก็บ่นกันว่า ได้เงินน้อยลง ส่งกลับบ้านแล้วก็ได้น้อยลง” เธอเล่าถึงผลกระทบต่อคนไทยทำงานร้านนวดในรัสเซีย

นอกจากนี้ผู้คนที่แตกตื่นจากสถานการณ์ความไม่สงบที่เกิดขึ้น ก็พากันไปถอนเงินดอลลาร์สหรัฐมาเก็บไว้กับตัวเอง

“ตามพวกเอทีเอ็มของธนาคารต่าง ๆ หรือสาขาของธนาคาร เขาก็จะมีให้ฝากและถอนเงินรูเบิลแล้วก็ดอลลาร์ด้วย คนก็แห่ไปตุนดอลลาร์ ตู้เอทีเอ็มเราก็ไปมา 2-3 ที่ ไม่มีเงินดอลลาร์เลย” หนิงเล่า แต่เธอบอกว่า ส่วนตัวเธอเองนั้นไม่ได้รับผลกระทบมากนัก เพราะสามีทำงานให้กับบริษัทของสหรัฐอเมริกา มีรายได้เป็นเงินดอลลาร์สหรัฐ จึงทำให้มีอำนาจการซื้อเพิ่มขึ้น

หนิงเล่าด้วยว่า ร้านอาหารในเมืองที่เธออยู่เตรียมปรับขึ้นราคาเมนูอาหารที่ต้องใช้วัตถุดิบนำเข้าจากต่างประเทศด้วย

“เท่าที่คุยกับร้านอาหารนะคะ เขาบอกว่า พวกอาหารทะเลที่เขานำเข้าจากต่างประเทศก็จะขึ้นราคา แต่ว่าเมนูอาหารที่เป็นรัสเซีย หาของง่ายในท้องถิ่น ก็ยังราคาเดิม”

เธอวางแผนที่จะเดินทางกลับไทยไปพักผ่อนในวันที่ 4 มี.ค. โดยไม่ได้เกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และจะกลับมารัสเซียอีกครั้ง เพราะเธอตั้งใจที่จะย้ายประเทศมาอยู่รัสเซียอย่างถาวร ขณะนี้อยู่ระหว่างการขอสัญชาติรัสเซีย

พิมพาพร เมียบขุนทด อายุ 48 ปี

พนักงานร้านนวดไทยในมอสโก

พิมพาพร หรือ เจน ได้รับผลอย่างมากจากค่าเงินรูเบิลร่วง เธอเล่าว่า นายจ้างได้เปลี่ยนมาจ่ายเงินเดือนเป็นเงินรูเบิล แต่ตอนนี้เธอเพิ่งลาออกมาทำงานเป็นพนักงานนวดอิสระทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น

“รอดูสัก 1-2 เดือน ค่าเงินต่ำมากจะกลับแล้วค่ะ สู้ไม่ไหวนวดวันละ 7-8 ชั่วโมง ตอนนี้แลกเป็นเงินไทยไม่คุ้มเหนื่อยตาย” เจนพิมพ์ข้อความเล่าสถานการณ์ที่เกิดขึ้นผ่านทางแอปพลิเคชันเมสเซนเจอร์

เธอบอกว่า เมื่อก่อนเธอแลกเงิน 60,000 รูเบิลได้เงินไทย 20,000 บาท แต่ตอนนี้เหลือเพียง 14,000 บาทเท่านั้น

“เจ้านายเคยให้เงินเดือน 800 ดอลลาร์ ตอนนี้เอาเงินรูเบิลมาจ่ายแล้วค่ะ” เธอเล่า “ถ้าค่าแรงไม่ขึ้นคงต้องกลับไทย ทำงานเดือนละหมื่นกว่าไม่ไหวค่ะ คาดว่าจะไม่สงบง่ายเรื่องสงคราม ทิปที่เคยได้ตอนนี้ไม่ได้แล้วค่ะ”

พนักงานนวดวัย 48 ปี ซึ่งอยู่ที่มอสโกมานาน 3 ปี เล่าว่า เมื่อก่อนเธอมีเงินเดือนรวมกับค่าทิปคิดเป็นเงินไทย 40,000 กว่าบาท “อยู่ได้แบบสบาย ๆ”

เธอยังถึงชีวิตทำงานนวดที่มอสโกด้วยว่า “บางบริษัทจะมีค่าข้าวให้เดือนละ 3,000 รูเบิล แต่บางบริษัทไม่ค่ะ อย่างของพี่เจนบริษัทเก่าไม่มีค่าข้าว ได้แต่เงินเดือน บ้านพักฟรี บางคนก็พักนอนในร้านได้ ถ้าเจ้าของร้านให้นอนและทำกับข้าวได้”

เธอต้องโอนเงินกลับไทยสัปดาห์ละ 3 ครั้ง เพื่อส่งให้ลูกที่กำลังเรียนระดับปริญญาตรี โดยปกติจะโอนผ่านแอปพลิเคชัน ตอนนี้ยังสามารถโอนได้ปกติ แต่เธอบอกว่า การโอนผ่านทางธนาคารช่วงนี้ช้ากว่าปกติ “เมื่อก่อนโอนวันนี้ถึงพรุ่งนี้ค่ะ ตอนนี้ 2-3 วัน”

เจนยังรอดูสถานการณ์ต่อไปก่อน และได้ไปลงทะเบียนกับทางสถานทูตไทยไว้แล้ว กรณีเกิดเหตุฉุกเฉินต้องเดินทางกลับไทย

พรภัค รุ่งเรือง ลิลเลรุด อายุ 43 ปี

คู่สมรสนักการทูตชาวนอร์เวย์

พรภัค หรือ ตั๊ก ติดตามสามีซึ่งเป็นนักการทูตชาวนอร์เวย์ไปใช้ชีวิตในต่างประเทศตลอด 15 ปีที่ผ่านมา โดยรัสเซียเป็นประเทศที่ 4 เธออยู่ที่กรุงมอสโกได้ 1 ปีครึ่งแล้ว และกำลังจัดกระเป๋าหากต้องเดินทางออกนอกประเทศรัสเซียในกรณีฉุกเฉิน

เธอพูดคุยกับบีบีซีไทย หลังเพิ่งร่วมประชุมคู่สมรสนักการทูตที่สถานทูตนอร์เวย์ในกรุงมอสโก ซึ่งได้แนะนำให้ผู้ติดตามนักการทูตเดินทางกลับนอร์เวย์

“เขาอยากจะเอาแค่เจ้าหน้าที่ไว้ แล้วให้คู่สมรสและลูกเต้ากลับ เพราะว่าสถานทูตอื่นในนอร์ดิก อย่างสวีเดนเขาเริ่มกันแล้ว” พรภัคซึ่งอยู่กับสามีเพียงลำพัง เล่า เนื่องจากสถานทูตเกรงว่า หากเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้นมา การอพยพจะทุลักทุเล “เขาไม่ได้บังคับ แต่เขาแนะนำว่า ควรจะให้กลับ”

แม้ว่าขณะนี้มีสายการบินจำนวนมากถูกยกเลิกสืบเนื่องมาจากมาตรการคว่ำบาตรรัสเซีย แต่ตั๊กเล่าว่า ยังมีช่องทางเดินทางไปยังกรุงออสโลของนอร์เวย์ได้ โดยไปเปลี่ยนเครื่องบินที่นครอิสตันบูลของตุรกี แต่ด้วยเหตุที่สถานการณ์เปลี่ยนแปลงเป็นรายวัน เธอจึงไม่มั่นใจว่า ในสัปดาห์หน้าจะยังสามารถเดินทางได้หรือไม่

“ถ้าเผื่อรัสเซียตอบโต้ด้วยการสั่งปิดสถานทูตของประเทศสมาชิกนาโตอย่างนี้ มันก็ถูกปิดที่นี่ ทางนอร์เวย์ก็ต้องปิดสถานทูตแล้วก็หนี 4×100” เธอเล่า และยิ่งน่ากังวลไปอีกเมื่อนายเยนส์ สโตลเทนเบิร์ก เลขาธิการนาโตคนปัจจุบันคืออดีตนายกรัฐมนตรีของนอร์เวย์

กรณีที่เลวร้ายที่สุด เธอบอกว่า เธออาจจะต้องเดินทางออกจากรัสเซียโดยการขับรถไปทางเมืองเมอร์มานสก์ซึ่งมีสถานกงสุลนอร์เวย์อยู่ที่นั่น แล้วค่อยเข้านอร์เวย์ผ่านพรมแดนที่ติดกันกับรัสเซียทางตอนเหนือของประเทศ

“ตอนพี่มา พี่มาทางช่องทางนั้น เพราะตอนนั้นโควิด ไม่มีไฟลต์ พี่ต้องเดินเท้าผ่านช่องแคบเล็ก ๆ ทางเหนือของนอร์เวย์” พรภัคเล่าถึงประสบการณ์เดินทางอันทรหดของเธอ

เมื่อพูดถึงในแง่ของการเงิน ผลจากค่าเงินรูเบิลร่วง กลับเป็นผลดีต่อเธอ เนื่องจากสามีของเธอมีเงินได้เป็นสกุลโครนของนอร์เวย์ “วันนี้พี่ซื้อของไป พี่จะได้ลด 30% โดยอัตโนมัติเลย” แต่เธอก็เผชิญกับความยากลำบากในการถอนเงินสดเช่นเดียวกับคนอื่น ๆ โดยคาดว่า อาจจะเป็นเพราะเงินสดหมดตู้

เธอยังได้เล่าถึงการประเมินสถานการณ์จากการร่วมประชุมกับทางสถานทูตนอร์เวย์ว่า สถานการณ์ไม่น่าจะดีขึ้น และการเจรจาที่จัดขึ้นในกรุงมินสก์ของเบลารุสก็ดูไม่มีความจริงใจ

“ทางนี้ส่งคนอะไรไปคะ รัฐมนตรีกระทรวงวัฒนธรรม นึกออกไหม แล้วระหว่าง 6 ชั่วโมงที่คุยอยู่เนี่ย ก็ยังไม่ได้หยุดยิงเลยอะ คือมันไม่ค่อยมีความจริงใจในการหาทางออกเท่าไหร่”